PET-CT, pozitron emisyon tomografisi ve bilgisayarlı tomografinin birleşiminden oluşan bir cihaz olup, kanserli hücrelerin artmış glikoz metabolizmasından faydalanarak vücuttaki fizyolojik süreçlerin üç boyutlu görüntüsünü vermektedir.
Kanser alanında tümör saptanması, tümörün yayılım derecesinin belirlenmesi, tedaviye yanıtın değerlendirilmesi, radyoterapinin planlanması ve tümörün iyi veya kötü huylu olup olmadığına bakılmasında kullanılır.
PET-CT çekimi öncesinde bireye damar yolu ile radyoaktif işaretli şeker molekülü verilerek bu moleküllerin tümörleşmiş hücrelerde birikmesi beklenmektedir. Bunun ardından vücuttan görüntü alınır ve kanserin durumu, yayılması ve metastazı takip edilir. Bunlara ek olarak farklı dokulara yayılmış kanser türleri için kanserin ilk çıktığı dokunun saptanmasında da kullanılmaktadır.
Genel olarak akciğer kanseri, meme kanseri, lenfoma, jinekolojik kanserler, kolorektal kanserler gibi durumlarda kullanılmaktadır. Baş-boyun tümörleri, mezotelyoma, mediasten kitleleri, özefagus kanseri, mide kanseri, ince bağırsak tümörleri, gastrointestinal stromal tümörler, karaciğer ve safra yolları tümörleri, jinekolojik maligniteler, genito-üriner sistem tümörleri, kemik tümörleri ve yumuşak doku sarkomları gibi durumlarda da PET-CT sık sık kullanılmaktadır. Daha nadir görülen kanser tiplerinde de kullanılır.
Örneğin, akciğer kanseri için tedavi öncesinde kanserin ne kadar ilerlediği ve yayıldığına bakıldıktan sonra, kanserin tedavisi yapılır ve ardından tekrarlanmaması için düzenli testlere tabii tutulur. Bu testler esnasında PET-CT taraması, akciğer kanserinin nüksünün yüksek bir duyarlılıkla saptanmasında yardımcı olmaktadır. Bu yeniden nüksetme hali her kanser tipi için geçerli olup gereken taramalar yapılmazsa tedaviden sonra hastalığın yeniden baş göstereceği bilinmelidir.
Eklemek gerekirse PET-CT, epilepsi hastalığında odağın belirlenmesinde, Alzheimer için erken tanıda ve nörolojik olgularda ve kalp krizi sonrası kalpteki dokuların değerlendirilmesi için de kullanılmaktadır.
Önemli ve ciddi hastalıkların erken tanı ve tedavisinde büyük bir rol oynayan PET-CT, vücuttaki nodüllerin kanser olup olmadığını biyopsiye ihtiyaç duymadan saptayabilmekte aynı zamanda tümör açısından tümörün baş gösterdiği dokunun çevre dokularını ve lenf nodlarını da kontrol ederek metastazı kontrol etmektedir.
PET-CT’nin en önemli özelliklerinden biri de çekildiği sırada tüm vücudun gözükmesidir. Bu şekilde hastalığın başka organlara yayılıp yayılmadığını görmek veya ilk başta nereden ürediğini anlamak çok daha kolay olmaktadır.
Bu görüntüleme çeşidinin bir diğer özelliği ise dokuların metabolizmasını görebilmektir. Bu şekilde varlığını tespit ettiği lezyonların iyi veya kötü huylu olduğunu da hekimlere söyleyebilir ve bu da erken tanı ve tedavide ne kadar önemli bir rol oynadığının en büyük göstergesidir.
No comment