Kemikler metastazın sık görüldüğü bölgeler olup kanser hücrelerinin primer (birincil) kanser tümöründen kemiğe taşınmasıyla olur. Prostat, meme ve akciğer en sık kemiğe yayılım gösteren kanserlerdir fakat diğer kanser türleriyle de metastaz mümkündür. Primer tümörün kemikte başladığı primer kemik kanserleri nadirdir.Bu sebeple kemik kanserleri ve kemik metastazları yanı şey değildir.
Metastazlar etkilenen kemikte yerleşip gelişebilmek için küçük delikler yaparlar ki bunlara osteolitik veya litik lezyonlar denir.Bu lezyonlar kemiği zayıflatır ve kırık riskini arttırır.
Belirtileri Nelerdir?
Hastanın genelde ilk hissettiği şikayet ağrı olup kemik metastazları, metastaz bölgesinde veya yakınında çok ağrı oluşturur. Hastalar ağrının zaman içinde arttığını ve daha ciddi hale geldiğini belirtirler. Omurga metastazı olan hastalar geceleri veya yatak istirahatı ile daha kötü olan ağrı veya rahatsızlık hissederler. kol ve bacak gibi uzun kemiklere metastazı olan hastalar ise hareket ile daha çok ağrı duyarlar.
Omurga metastazları omuriliğe bası yaparak sırt ağrısı ve yürümede zorluk da oluşturabilir.
Diğer bulgular bacakta uyuşukluk ve güçsüzlük, mesane ve barsak problemleri ve karın bölgesinde hissizlik olarak görülebilir.Çok fazla kemoterapi ve radyoterapi alan hastalarda kemik metastazı kemik iliğine etki yaparak anemiye (kansızlık) yol açabilir. Anemi bulguları halsizlik, sersemlik ve nefes darlığıdır. Beyaz kan hücreleri daha çok etkilenen hastalarda enfeksiyonlara yatkınlık artar ve ateş, üşüme-titreme, halsizlik veya ağrı görülebilir. Bazı hastalarda ise düşük platelet sayısı sebebiyle anormal kanamalar olur. Belirtiler etkilenen kan hücresi tipine göre değişir.
Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Kemik metastazları cerrahi, eksternal radyoterapi, radyofarmasötik tedavi ve stereotaksik radyocerrahi ile tedavi edilebilir.
Cerrahi
Birçok kemik metastazı vakasında cerrahi, kemiğin orijinal fonksiyonunu tekrar düzenler. Tümörün lokasyonu ve boyutuna bağlı olarak açık cerrahi, tümörün tamamı veya bir bölümünün çıkarılmasını ve kemiğin kırıkları önleyecek şekilde stabilize edilmesini sağlar. Kırık varlığında ise cerrahi sadece metal plak, vida, protez gibi sabitleyicilerin yerleştirilmesine yardımcı olur. Bu işlemler kemiğin güçlendirilmesini veya kemiğe yeni bir yapı kazandırılmasını sağlar. Cerrahi ayrıca hasarlanmış kemik veya eklemlerin metal, plastik, transplante doku veya bu materyallerin kombinasyonları ile tekrar yapılandırılması için kullanılabilir. Zaman içinde kullanılan materyal iskeletin parçası haline gelir.
Bazı hastalar cerrahi sonrasında bir müddet ağrı veya fiziksel aktivitede kısıtlanma yaşayabilirler. Kemik metastazları için birçok cerrahi seçenek olmakla beraber çoğu hasta cerrahiye ihtiyaç duymaz.
İlginizi Çekebilir; Kemik Metastazı Tedavisi
Eksternal Radyoterapi
Eksternal radyoterapi ile tedavi edilen hastalar 1-2 haftalık süreçte, tipik olarak çoğu vakada 3 haftadan daha fazla olmayacak şekilde, günlük radyasyon tedavisi alırlar. Bu tip tedavi 3 boyutlu konformal veya yoğunluk ayarlı radyoterapi olarak adlandırılır. IMRT radyasyon ışınlarının konvansiyonel radyoterapiye göre daha iyi hedeflenmesini sağlar.
Eksternal radyoterapi kemik metastazı veya tümör bölgesindeki kanser hücrelerini hasarlamak için yüksek enerjili ışınlar kullanır. Bazı normal kanser olmayan hücreler de bu işlemde hasarlanmasına rağmen bu hücreler kendilerini yenileyebilir ve normal fonksiyonlarına dönerler. Radyoterapinin faydası kemik ağrısının ve kırık riskinin azalmasıdır.
Radyofarmasötik Tedavi
Bu tedavide, radyoaktif metaller vücuda enjekte edilerek kanser hücrelerini hedeflemesi ve tahrip etmesi sağlanır. Bu işlem ağrıyı azaltabilir veya tamamen geçirebilir. Radyofarmasötik tedavinin, tedavi sayısı arttıkça bazı hastalarda platelet ve beyaz kan hücresi sayısını azalttığı görülmüştür.
Stereotaksik Radyocerrahi
Radyocerrahi kemik metastazlarını tedavi etmek için cerrahi olmayan bir seçenek olup hedeflenen kanser hücrelerine yüksek doz radyasyon verirken sağlıklı dokuya giden radyasyon miktarını azaltır. Tedavi 1-5 bölümde yapılır ve hastanede kalmayı gerektirmez. Radyocerrahi ile nekahat zamanı standart cerrahiye göre daha kısa olup birden fazla metastazı tedavi etmek de konvansiyonel cerrahiye göre çok daha kolaydır. Kemik metastazları konvansiyonel radyoterapi ile tedavi edilirken sağlam doku hasarlanabildiği halde CyberKnife ile yapılan radyocerrahi normal dokuyu ayırır ve bu durum özellikle omurilik gibi kritik dokulara yakın omurga metastazlarının tedavisi gibi durumlarda oldukça önemlidir. Radyocerrahinin tümör büyümesini kontrol ettiği ve ağrıyı geçirdiği gösterilmiştir.
No comment